Udar mózgu to poważna choroba, która może dotknąć każdego – bez względu na wiek, płeć czy styl życia. Gdy się pojawi, liczy się każda minuta. Właśnie dlatego szybka i trafna diagnoza jest kluczowa. A w tym pomaga rezonans magnetyczny, czyli jedno z najdokładniejszych badań obrazowych, jakie dziś mamy do dyspozycji.
Co to jest udar mózgu?
Udar mózgu to nagłe zaburzenie krążenia krwi w mózgu. W praktyce oznacza to, że do jakiejś części mózgu nie dociera wystarczająco dużo tlenu i składników odżywczych, co prowadzi do uszkodzenia komórek nerwowych. Gdy trwa to zbyt długo – część mózgu przestaje działać. A ponieważ mózg steruje całym ciałem, skutki mogą być bardzo poważne.
Wyróżniamy dwa główne rodzaje udarów:
- Udar niedokrwienny – to najczęstszy typ (ok. 80–85% wszystkich przypadków). Dochodzi do niego, gdy jakiś zakrzep lub blaszka miażdżycowa zatyka tętnicę w mózgu. Przepływ krwi się zatrzymuje, a komórki nerwowe zaczynają obumierać.
- Udar krwotoczny (wylew) – pojawia się, gdy naczynie krwionośne w mózgu pęka i krew wylewa się do mózgu lub otaczających go tkanek. To poważniejsza postać udaru, często groźniejsza dla życia.
Istnieje też TIA, czyli przemijający atak niedokrwienny. To chwilowe zatrzymanie przepływu krwi w mózgu – objawy ustępują w ciągu 24 godzin, ale to poważne ostrzeżenie dla naszego organizmu.
Jakie są objawy udaru?
Objawy udaru pojawiają się nagle. Czasem są bardzo wyraźne, czasem niepozorne. Warto je znać, bo szybka reakcja może uratować życie.
Na co warto zwrócić uwagę:
- opadnięcie jednej strony twarzy, nierówny uśmiech,
- osłabienie lub drętwienie ręki albo nogi (szczególnie po jednej stronie ciała),
- problemy z mówieniem (bełkotliwa mowa, trudność w znalezieniu słów),
- zaburzenia widzenia (zamazane widzenie, podwójne obrazy),
- zawroty głowy, problemy z równowagą,
- nagły, bardzo silny ból głowy.
Jeśli zauważysz u kogoś takie objawy – nie czekaj! Liczy się każda minuta. Zadzwoń po pogotowie i powiedz, że podejrzewasz udar.
Dlaczego czas ma tak duże znaczenie?
W przypadku udaru mózgu mówi się o zasadzie „czas to mózg”. Im szybciej pacjent trafi do szpitala, tym większa szansa, że uszkodzenia mózgu będą mniejsze lub całkowicie odwracalne. Z każdą minutą ginie bowiem nawet 1,9 miliona komórek nerwowych.
Dlatego tak ważna jest szybka diagnostyka. Trzeba jak najszybciej ustalić, z jakim rodzajem udaru mamy do czynienia – od tego zależy dalsze leczenie. Właśnie tu pojawia się rezonans magnetyczny.
Czym jest rezonans magnetyczny?
Rezonans magnetyczny to nowoczesne badanie obrazowe, które pozwala bardzo dokładnie obejrzeć wnętrze ciała – w tym mózg. Nie wykorzystuje promieniowania rentgenowskiego (jak tomografia komputerowa), tylko silne pole magnetyczne i fale radiowe.
To badanie całkowicie bezpieczne i bezbolesne. Pacjent leży nieruchomo w specjalnym tunelu, a maszyna go obrazuje – w różnych przekrojach i warstwach. Dzięki temu lekarze mogą zajrzeć „do środka” mózgu i sprawdzić, co się tam dzieje.
Dlaczego rezonans jest tak ważny przy udarze?
Rezonans magnetyczny to obecnie najdokładniejsze badanie mózgu. Dzięki niemu można nie tylko wykryć udar, ale też precyzyjnie ocenić:
- jego rodzaj – czy to udar niedokrwienny, krwotoczny, czy TIA,
- lokalizację – dokładnie gdzie w mózgu doszło do uszkodzenia,
- rozległość zmian – czyli jak duży obszar mózgu został objęty udarem,
- wiek udaru – ile godzin lub dni minęło od momentu wystąpienia objawów.
To wszystko ma kluczowe znaczenie przy podejmowaniu decyzji o leczeniu – zwłaszcza jeśli chcemy zastosować leczenie trombolityczne (rozpuszczanie zakrzepu), które musi być wdrożone bardzo szybko po wystąpieniu objawów.
MR a TK – co lepsze?
W nagłych przypadkach lekarze często zlecają najpierw tomografię komputerową (TK), bo to badanie szybsze i dostępne niemal w każdym szpitalu. TK dobrze pokazuje krew w mózgu, więc jest świetne do wykrywania udarów krwotocznych (czyli wylewów).
Ale w przypadku udaru niedokrwiennego, który występuje znacznie częściej – to właśnie rezonans magnetyczny sprawdza się lepiej. Pokazuje zmiany już po kilkudziesięciu minutach od wystąpienia objawów, podczas gdy w TK mogą być one niewidoczne nawet przez kilka godzin.
Dlatego rezonans to „złoty standard” w diagnostyce udarów – szczególnie wtedy, gdy mamy niepewność co do rodzaju udaru albo objawy są nietypowe.
Czy każdy pacjent po udarze ma rezonans?
Nie zawsze – to zależy od sytuacji. W ostrych przypadkach liczy się czas, więc najpierw często robi się tomografię. Rezonans zleca się później – żeby potwierdzić diagnozę, dokładniej ocenić rozległość uszkodzeń albo zaplanować rehabilitację.
Ale u pacjentów, którzy trafiają do szpitala późno albo mają nietypowe objawy – rezonans może być pierwszym i najważniejszym badaniem.
Coraz częściej rezonans robi się też kontrolnie – po zakończeniu leczenia, żeby ocenić skutki udaru i zaplanować dalsze kroki.
Rezonans 3T
W naszej pracowni Ultra MR we Wrocławiu wykonujemy rezonans magnetyczny na aparacie 3T. To oznacza, że pole magnetyczne ma siłę 3 tesli – czyli jest dwa razy silniejsze niż w standardowych urządzeniach 1,5T.
Dzięki temu możemy uzyskać:
- dokładniejsze i bardziej szczegółowe obrazy mózgu,
- szybsze wykonanie badania,
- lepsze wykrywanie nawet bardzo drobnych zmian, które mogą umknąć na słabszych aparatach.
To szczególnie ważne w diagnostyce chorób neurologicznych – w tym właśnie udarów.
Jak wygląda badanie MR mózgu?
Badanie trwa zwykle od 15 do 30 minut. Pacjent leży na specjalnym stole, który wsuwa się do wnętrza maszyny. Ważne, żeby podczas badania pozostać nieruchomo – każde poruszenie może „rozmazać” obraz.
Samo badanie jest bezbolesne. Można słyszeć głośne dźwięki – stukania, piski, szumy – to całkowicie normalne. Zakładamy pacjentom słuchawki albo zatyczki do uszu, żeby było wygodniej.
Jeśli ktoś ma klaustrofobię (lęk przed ciasnymi przestrzeniami), warto o tym powiedzieć wcześniej – mamy sposoby, by pomóc pacjentowi się uspokoić.
Czy do rezonansu potrzebne jest skierowanie?
W przypadku rezonansu wykonywanego prywatnie – skierowanie nie jest konieczne, ale można mieć je ze sobą, by lekarz radiolog wiedział, na co zwrócić szczególną uwagę.
Czy rezonans można wykonać u każdego?
Większość osób może bezpiecznie przejść rezonans, ale są pewne przeciwwskazania. Nie wolno wykonywać MR u pacjentów z:
- rozrusznikiem serca starego typu,
- niektórymi implantami ślimakowymi,
- metalowymi ciałami obcymi w oku (np. opiłkami żelaza).
Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości – warto je zgłosić wcześniej elektroradiologowi lub lekarzowi. W naszej pracowni zawsze przeprowadzamy dokładny wywiad przed badaniem.
Co po badaniu?
Wynik rezonansu opisuje lekarz radiolog. Opis zwykle dostępny jest w ciągu kilku dni.
Na podstawie obrazu lekarze mogą zaplanować dalsze leczenie, rehabilitację lub inne badania. Rezonans pozwala też ocenić ryzyko kolejnych udarów i lepiej zadbać o profilaktykę.
Podsumowanie
Rezonans magnetyczny to nieocenione narzędzie w walce z udarem mózgu. Pomaga nie tylko w szybkiej i trafnej diagnozie, ale też w dalszym leczeniu i zapobieganiu nawrotom. Jeśli Ty lub ktoś z Twoich bliskich miał udar – warto wykonać rezonans, aby dokładnie poznać przyczyny i skutki choroby.
Pamiętaj – nie lekceważ pierwszych objawów. Nawet jeśli ustąpiły po kilku minutach – to może być TIA, czyli ostatnie ostrzeżenie przed prawdziwym udarem. Lepiej sprawdzić i mieć pewność, niż później żałować.
Jeśli masz pytania dotyczące rezonansu mózgu, chcesz wykonać badanie po udarze albo skonsultować się z naszym zespołem – zapraszamy do kontaktu z naszą pracownią pod numerem (71) 724 22 22. Zdrowie zaczyna się od diagnozy.
