W ostatnich latach rezonans magnetyczny stał się jednym z podstawowych i najdokładniejszych badań obrazowych, pozwalającym na ocenę narządów wewnętrznych, tkanek miękkich, a także mózgu, kręgosłupa czy stawów. To badanie bezpieczne, nieinwazyjne i w większości przypadków zupełnie bezbolesne. Jednak u pacjentów, którzy mają tatuaże albo makijaż permanentny, pojawiają się pytania i wątpliwości – czy mogą bezpiecznie wykonać rezonans magnetyczny? Czy barwniki używane w tatuażach nie wchodzą w reakcję z silnym polem magnetycznym? Czy makijaż permanentny może być zagrożeniem?
Na te pytania odpowiadamy w tym artykule. Naszym celem jest rozwianie obaw i spokojne wyjaśnienie, kiedy i dlaczego należy być ostrożnym, a także kiedy nie ma powodów do niepokoju.
Skąd się biorą obawy?
Zacznijmy od tego, skąd w ogóle biorą się wątpliwości dotyczące bezpieczeństwa rezonansu magnetycznego u osób z tatuażami i makijażem permanentnym. Wszystko wynika z tego, jak działa samo badanie.
Rezonans magnetyczny (czyli MRI – z ang. magnetic resonance imaging) wykorzystuje bardzo silne pole magnetyczne oraz fale radiowe, by stworzyć szczegółowe obrazy wnętrza ciała. Ponieważ urządzenie do rezonansu to potężny magnes, wszelkie elementy metaliczne w ciele pacjenta mogą stanowić zagrożenie. Mówimy tu o implantach, śrubach ortopedycznych, rozrusznikach serca, a także – i tu właśnie pojawia się temat – o metalach zawartych w pigmentach stosowanych do tatuaży czy makijażu permanentnego.
Co zawierają barwniki?
Barwniki używane do wykonywania tatuaży i makijażu permanentnego są mieszanką różnych substancji – naturalnych lub syntetycznych. Wiele z nich zawiera związki metali, takie jak tlenek żelaza, tlenek tytanu, miedź czy nikiel. Czasami są to bardzo niewielkie ilości, trudne do wykrycia bez specjalistycznej analizy, ale w przypadku badania MRI mogą one wchodzić w reakcję z polem magnetycznym.
Największe obawy dotyczą pigmentów z dodatkiem żelaza. Żelazo jest ferromagnetykiem, co oznacza, że może reagować z polem magnetycznym. W praktyce może to prowadzić do drobnych efektów ubocznych, takich jak uczucie pieczenia, delikatnego grzania skóry w miejscu tatuażu albo nawet chwilowego podrażnienia. Bardzo rzadko dochodzi do poważniejszych reakcji, ale zdarza się, że pacjenci skarżą się na dyskomfort.
Nie oznacza to jednak, że tatuaż dyskwalifikuje z badania. Wręcz przeciwnie – w ogromnej większości przypadków osoby z tatuażami i makijażem permanentnym mogą spokojnie wykonać rezonans, o ile wcześniej poinformują o tym nasz personel.
Co mówi praktyka?
W praktyce codziennej, w nowoczesnych pracowniach rezonansu – takich jak Ultra MR – wykonujemy badania MRI u pacjentów z tatuażami bardzo często. Zdarza się, że ktoś ma jeden niewielki tatuaż, a czasem całe plecy lub ręce pokryte barwnikiem. W zdecydowanej większości przypadków badanie przebiega bez żadnych komplikacji. Czasem ktoś odczuwa lekki dyskomfort, ale nie ma mowy o poparzeniach czy poważnych reakcjach skórnych.
Podobnie jest z makijażem permanentnym. Pigmenty stosowane do brwi, kreski na powiekach czy ust również mogą zawierać niewielkie ilości metali, jednak ryzyko reakcji jest bardzo małe. Dobrze wykonany makijaż permanentny, wykonany nowoczesnymi metodami i produktami, najczęściej nie daje żadnych objawów podczas rezonansu. Ryzyko może być nieco wyższe, jeśli zabieg był wykonany wiele lat temu, przy użyciu starszych pigmentów.
Warto też dodać, że w niektórych przypadkach obecność tatuażu czy makijażu permanentnego może wpływać na jakość obrazów rezonansu. Może to powodować tzw. artefakty, czyli zakłócenia widoczne na skanach. Dotyczy to głównie sytuacji, gdy tatuaż znajduje się bardzo blisko miejsca badania – np. tatuaż na szyi przy badaniu głowy. Tego typu sytuacje są jednak rzadkie i zazwyczaj nie przeszkadzają w diagnostyce.
Jak się przygotować do badania?
Najważniejsza zasada – zawsze informuj personel wykonujący rezonans o tym, że masz tatuaż lub makijaż permanentny. Nawet jeśli wydaje Ci się, że nie ma to znaczenia, ta informacja pozwala elektroradiologowi odpowiednio zaplanować badanie i zadbać o Twoje bezpieczeństwo.
W niektórych przypadkach – np. gdy tatuaż jest świeży – warto odczekać z badaniem. Świeży tatuaż to rana, która się goi. Wykonywanie rezonansu tuż po jego zrobieniu może wiązać się z większym ryzykiem podrażnienia skóry. Zaleca się, by odczekać co najmniej 6–8 tygodni od momentu wykonania tatuażu przed planowanym badaniem.
Podobnie jest z makijażem permanentnym – jeśli dopiero co został wykonany, lepiej odczekać, aż skóra się w pełni wygoi. Zabiegi te – choć wykonywane w celach estetycznych – są formą mikrourazu skóry, dlatego lepiej nie łączyć ich ze stresującym badaniem, jakim bywa rezonans.
Nie musisz przynosić żadnej dokumentacji dotyczącej tatuażu czy makijażu permanentnego, choć jeśli masz taką możliwość (np. wiesz, jakich pigmentów użyto), warto o tym wspomnieć. W praktyce jednak najważniejsze jest, by personel wiedział o ich obecności.
Czy mogą wystąpić powikłania?
Powikłania po badaniu rezonansu u osób z tatuażami są niezwykle rzadkie. W literaturze medycznej opisywane są pojedyncze przypadki lekkiego poparzenia skóry lub uczucia „przypiekania” w miejscu tatuażu. Częściej jednak – jeśli już dochodzi do jakichkolwiek efektów – są to drobne reakcje: swędzenie, pieczenie, zaczerwienienie. Objawy te zwykle ustępują samoistnie w ciągu kilku godzin.
Nie ma doniesień o trwałych uszkodzeniach skóry czy poważnych komplikacjach zdrowotnych związanych z wykonaniem rezonansu u osób z tatuażami. Podobnie z makijażem permanentnym – ryzyko poważnej reakcji jest praktycznie zerowe.
W nowoczesnych pracowniach, wyposażonych w rezonansy 3T i pracujących zgodnie z aktualnymi standardami, bezpieczeństwo pacjenta jest priorytetem. Dlatego badanie jest poprzedzane szczegółowym wywiadem i oceną ewentualnych przeciwwskazań. Jeśli nasz personel uzna, że ryzyko jest minimalne – badanie zostanie wykonane bez przeszkód.
Czy rezonans 3T to większe ryzyko?
W pracowniach, które posiadają rezonans magnetyczny 3T (czyli o sile pola magnetycznego 3 tesle), pojawia się pytanie, czy mocniejszy magnes oznacza większe zagrożenie. Faktycznie – rezonans 3T daje dokładniejsze obrazy niż klasyczny 1,5T, ale też generuje silniejsze pole magnetyczne.
Czy zatem osoba z tatuażem powinna się obawiać badania na 3T? Odpowiedź brzmi: nie, pod warunkiem że badanie jest wykonane przez wykwalifikowany personel, a pacjent zgłosił wcześniej obecność tatuaży czy makijażu. W Ultra MR dostosowujemy parametry badania do konkretnego pacjenta, tak by zapewnić bezpieczeństwo i komfort.
W niektórych przypadkach – jeśli tatuaż jest bardzo duży lub znajduje się bezpośrednio nad miejscem badania – możemy zdecydować o zastosowaniu odpowiednich zabezpieczeń lub zmniejszeniu natężenia niektórych sekwencji. Wszystko po to, by maksymalnie zminimalizować ryzyko.
Kiedy lepiej odłożyć badanie?
Są sytuacje, w których warto przełożyć badanie na inny termin. Dotyczy to przede wszystkim:
- świeżych tatuaży, które jeszcze się goją,
- świeżego makijażu permanentnego (np. sprzed kilku dni), który może być bardziej reaktywny,
W tych przypadkach warto skonsultować się z osobą wykonującą badanie lub lekarzem kierującym. W razie wątpliwości zawsze możesz skontaktować się z nami pod numerem 71 724 22 22 lub mailowo pod adresem info@ultramr.pl – chętnie odpowiemy na pytania i pomożemy podjąć najlepszą decyzję.
Podsumowanie
Jeśli masz tatuaż lub makijaż permanentny i zostałeś skierowany na rezonans magnetyczny – nie musisz się obawiać. W ogromnej większości przypadków badanie jest całkowicie bezpieczne. Kluczowe jest to, by poinformować o tym personel medyczny i – jeśli tatuaż jest świeży – rozważyć przesunięcie badania w czasie.
Pamiętaj, że Twoje bezpieczeństwo to dla nas priorytet. Dzięki nowoczesnym urządzeniom, doświadczonemu zespołowi i indywidualnemu podejściu do pacjenta, jesteśmy w stanie przeprowadzić rezonans w sposób komfortowy i bezpieczny – również wtedy, gdy masz tatuaże lub makijaż permanentny.
Jeśli masz pytania, wątpliwości albo chcesz się umówić na badanie – skontaktuj się z naszą pracownią. Jesteśmy tu, by Ci pomóc.
